De bib in cijfers

01
330329 330329 ontleningen in de filialen
344148 344148 ontleningen in de hoofdbibliotheek
42672 42672 nieuwe items in de collectie
11 829 Bibliotheek J.F. Willems Zeebrugge 8 333 Bibliotheek Lissewege Lissewege 5 800 Bibliotheek De Schorre Dudzele 7 798 Bibliotheek De Arend Koolkerke 22 538 Bibliotheek De Garve Sint-Jozef 18 724 Bibliotheek De Dijk Sint-Pieters 344 148 Hoofdbibliotheek Biekorf Brugge 53 387 Bibliotheek De Zorge Sint-Kruis 5 218 Bibliotheek Sint-Thomas Sint-Thomas 232 Bibpunt Huis van de Bruggeling Brugge 7 123 Bibliotheek Lode Zielens Brugge 17 467 Gevangenisbibliotheek Brugge 76 904 Bibliotheek Daverlo Assebroek 64 325 Bibliotheek Sint-Andries Sint-Andries 48 350 Bibliotheek Sint-Michiels Sint-Michiels

Aantal ontleningen in de verschillende filialen

We investeren sterk in de infrastructuur van de verschillende bibliotheekfilialen. Vooral jonge gezinnen en senioren brengen vaak een bezoek aan de buurtbibliotheek.

Enkele cijfers waar we trots op zijn

607 607 huisbezoeken door ‘bibliotheek aan huis’
91 91 medewerkers verdeeld over 14 vestigingen
63 63 vrijwilligers verdeeld over 14 vestigingen
219 219 openingsuren per week van alle vestigingen samen
4693 4693 pakketten voor afhaalbibliotheek tijdens de eerste lockdown

Leesplezier

02

In 2020 (her)ontdekte misschien ook jij hoe deugddoend een goed boek kan zijn. Het is de bezigheid bij uitstek als je ‘in je kot’ moet blijven. Toch kan lezen ook heel verbindend werken. Mensen vinden het fijn om leeservaringen uit te wisselen, een auteurslezing bij te wonen of een dichter aan het woord te horen. Mensen fysiek samenbrengen was in 2020 helaas minder mogelijk. De lancering van Brugge Leest als online leescommunity kon dit gemis deels opvangen. Al deden we, zodra het kon, ons uiterste best om ons publiek in veilige omstandigheden te ontvangen op bijvoorbeeld Lees Meer!, het mini-jeugdboekenfeest en het Groot Dictee Heruitgevonden.

19814 19814 views voor de campagnefilmpjes ‘word stadslezer’
261 261 stadslezers voor Brugge Leest
105 105 leden bij de Brugse Kinder- en Jeugdjury
98 98 uitgedeelde pakketten aan peuters voor het project Boekstart
213 213 gezinsbubbels namen deel aan de (online) tussendoortjes

Jeugdboekenfeest wordt mini-jeugdboekenfeest

Op 22 maart zou de negentiende editie van het Jeugdboekenfeest plaatsvinden. Net voor de lockdown half maart, namen we de beslissing om het jeugdboekenfeest niet te laten doorgaan. Voorleessessies en workshops moesten geannuleerd worden… maar met tientallen filmpjes van jeugdauteurs en illustratoren konden we leesplezier gelukkig online de nodige aandacht geven. Vijf geplande voorstellingen werden uitgesteld tot na de zomer. Op zondag 6 september konden we heel wat gezinnen dan toch verblijden met een mini-Jeugdboekenfeest, uiteraard met de nodige veiligheidsmaatregelen omwille van COVID-19.

Bezoek Ierse ambassadeur

In 2019 won de Amerikaanse debutante Emily Ruskovich de prestigieuze International Dublin Literary Award, - met 100.000 euro aan prijzengeld de grootste geldprijs voor een literaire bekroning - voor haar roman Idaho. Omdat het boek alleen maar in aanmerking kwam voor de prijs dankzij de nominatie voor de prijs vanuit de Openbare Bibliotheek Brugge zakte de Ierse ambassadeur Helena Nolan op zaterdag 7 maart al voor de tweede keer af naar Hoofdbibliotheek Biekorf, dit keer om er een “scroll” te overhandigen. Ze werd er ontvangen door burgemeester Dirk De fauw, Schepen voor cultuur Nico Blontrock, directeur-bibliothecaris Koen Calis en Els Depuydt, de collectievormer die het boek genomineerd had. De ambassadeur had met auteurs David Park en Éilís Ní Dhuibhne goed gezelschap mee. Park stelde daags nadien zijn roman Travelling in a strange land voor tijdens boekenprogramma Lees Meer! Éilís Ní Dhuibhne, naast auteur ook jurylid voor de International Dublin Literary Award, bracht tijdens datzelfde boekenprogramma een gedicht.

Samenleesgroep in open lucht

De Samenleesgroep in Sint-Jozef, Sint-Pieters, Sint-Kruis en Sint-Michiels brengt mensen samen om te luisteren naar een verhaal. Het sociale contact en het napraten over het verhaal staan centraal. Omdat net dat sociale contact door de coronamaatregelen niet mogelijk was, moesten we heel wat bijeenkomsten annuleren. Tijdens de zomermaanden konden enkele geplande bijeenkomsten wel op een veilige manier buiten plaatsvinden.

Mijn Leestipper

Als lid van de Openbare Bibliotheek Brugge kun je een beroep doen op Mijn Leestipper. Cultuurconnect ontwikkelde Mijn Leestipper om bibliotheken te helpen lenersvragen naar een goed fictieboek op te vangen. Bibliotheken Brugge en Lede (BibArt) dienden dit project in tijdens de projectoproep van Cultuurconnect in 2016. De hele ontwikkeling en alle testen met gebruikers gebeurden in samenwerking met beide pilootbibliotheken. Brugge en Lede lanceerden dan ook als eerste de applicatie naar hun leden, om ze nog beter te adviseren en inspireren.

Ontdek mijn leestipper

Brugge Leest

In navolging van Leuven Leest, Gent Leest en Antwerpen Leest is sinds 18 september 2020 ook Brugge Leest een feit. Het gelijknamige digitale platform, bruggeleest.be, is dé hotspot voor alles wat in Brugge beweegt op literair vlak. In de aanloop naar de lancering van het platform registreerden meer dan 200 mensen zich als Stadslezer. Ze delen er hun leestips en favoriete leesplekken. Zo vormen ze samen een Brugse leescommunity. Wie wil kan ook nog steeds aansluiten. Al kan anoniem naar de site surfen om leestips op te doen even goed.

“Nog geen maand na de lancering van de campagne waren al 160 Bruggelingen geregistreerd als stadslezer. Van kinderen en jongeren over jonge ouders tot gepensioneerden: we spreken met Brugge Leest duidelijk een heel ruim publiek aan. Die succesvolle start geeft ons zin om de komende jaren verder in te zetten op leesnetwerken in de stad en zo taal- en leesbevordering te blijven stimuleren.” Jana Vastiau, coördinator publiekswerking
Ontdek Brugge Leest Video Brugge leest zoekt stadslezer

Leestips op maat dankzij Bieblo

Dankzij de nieuwe app Bieblo kunnen 6- tot 11-jarigen in Hoofdbibliotheek Biekorf en de Brugse bibliotheekfilialen voortaan spelenderwijs boeken vinden die aansluiten bij hun leeftijd en interesses. Nadat ze hun leeftijd hebben aangeduid, kiezen kinderen aan de hand van afbeeldingen welk soort verhalen ze leuk vinden. Op het einde – en dat is binnen de minuut - krijgen ze dan een digitale etalage met boeken die passen bij hun leeftijd en voorkeuren. Ze krijgen alleen maar boeken te zien die op dat moment in de bibliotheek aanwezig zijn.

Ontdek Bieblo

Leesplezier ontdekken met de KJV

De KJV (Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen) brengt kinderen en jongeren in contact met recente jeugdboeken. De Openbare Bibliotheek Brugge coördineert de werking van de KJV in Brugge. In 2020 moest een deel van de bijeenkomsten noodgedwongen online plaatsvinden, maar zowel begeleiders als deelnemers gingen daar heel flexibel en creatief mee om.

In het najaar gingen we bovendien van start met een leesgroep voor jongeren (KJV groep 7). Op onze oproep kwamen meteen enkele enthousiaste reacties van jongeren die mee willen helpen nadenken over de concrete invulling van en de promotie voor deze nieuwe leesgroep.

Mijn dochter wil volgend jaar zeker opnieuw meedoen met de KJV! De reeks Mocano is een topper. Ze is deel 1 aan het lezen. Alvast bedankt om haar de wereld van het lezen te laten ontdekken. Want in het 2de leerjaar was ze helemaal geen boekenwurm. Ze had dan heel veel moeite om te lezen. mama van KJV-lid groep 3

E-inclusie, geletterdheid en persoonlijke ontwikkeling

03

De bib wil ook een plek zijn waar je je taalvaardigheid en digitale kennis kan verbeteren. Geletterdheid, maar ook digitale vaardigheden zijn onmisbaar om mee te kunnen in onze complexe maatschappij. Tijdens de lockdown door COVID-19 hebben we nog meer ingezet op online ondersteuning en activiteiten, met o.a. de digidokters op afstand, een online cursus voor smartphone en online meertalige tussendoortjes.

79 79 digitale consultaties bij de digidokter
50 50 taalspellen te leen bij het Taalpunt jeugd
1174 1174 items in de collectie Taalpunt

Digidokter op afstand

Door COVID-19 waren mensen nog meer dan anders aangewezen op digitale tools. Plots moesten we met z’n allen videobellen, online bestellingen plaatsen en QR-codes scannen. Dat dit niet voor iedereen vanzelfsprekend is, merkten ook onze digidokters, die tijdens de lockdown heel wat vragen – telefonisch of via e-mail – beantwoordden. Naast de regelmatige individuele consultaties, gaf digidokter Joost ook een online cursus over de basisvaardigheden m.b.t. smartphonegebruik. De cursus werd georganiseerd in samenwerking met Vormingplus.

“Gisteren heb ik voor de eerste keer beroep gedaan op de digidokter. Ik was zeer onder de indruk van de deskundige, geduldige en vriendelijke manier waarop mijn probleem werd aangepakt en opgelost. Een pluim voor diegenen die zich hiervoor inzetten en hartelijk dank aan de stad Brugge die dit organiseert!”

“Jongeren en hun schermpjes” door Digisaurus

Digisaurus inspireert en versterkt ouders, leerkrachten, opvoeders en iedereen die zich een 'dinosaurus' voelt in de digitale leefwereld van kinderen en jongeren. Op 7 maart was Digisaurus te gast in Hoofdbibliotheek Biekorf met een interactieve lezing over het schermgebruik bij kinderen en jongeren. Ouders gingen naar huis met tal van tips om schermpjes een plaats te geven in het gezin. Tijdens de voordracht konden kinderen een workshop digitaal knutselen volgen.

Taalpunt Jeugd uitgebreid met taalspellen

Misschien ben je opgegroeid met een andere taal dan het Nederlands en wil je je Nederlands verbeteren? Of zoek je boeken in dyslexieletter? Hou je van taalspelletjes en -grapjes? Wil je eens kennismaken met een andere taal? In de jeugdafdeling van Hoofdbibliotheek Biekorf en in de filialen van Assebroek, Sint-Kruis, Sint-Andries en Sint-Michiels vind je die materialen gegroepeerd die kinderen en jongeren spelenderwijs helpen om hun Nederlands te verbeteren. Sinds september 2020 kan je op het Taalpunt Nederlands Jeugd in de hoofdbibliotheek ook taalspellen uitlenen. Die zijn er op verschillende niveaus en voor verschillende leeftijden.

Ontdek de taalspellen

Met de klas naar de bib

04

Zo’n 400 rondleidingen geven we normaal gezien op jaarbasis aan klassen uit het lager en het middelbaar onderwijs. Daarenboven hebben we ruim 3000 klassikale ontleningen per jaar. Zo was het jammer genoeg niet in 2020… De scholen gingen op slot en bij de heropening waren uitstapjes met de klas verboden. Zowel voor het basisonderwijs als voor het secundair onderwijs werkten we daarom digitale alternatieven uit.

321 leerlingen vulden de online "boekenproeverij" in 321 321
61 leerlingen vulden het leerpad “onderzoekscompetenties” in. In totaal goed voor 177 ingescande artikels uit wetenschappelijke tijdschriften 61 61 61
750 leerlingen gingen aan de slag met Gezelle-briefpapier 750 750
583 leerkrachten zijn ingeschreven op onze nieuwsbrief voor het onderwijs 583 583

Aangepast aanbod door COVID-19

In 2020 konden leerlingen niet in schoolverband naar de bib komen… dus brachten wij de bib naar de klas, of naar de leerlingen thuis. Met o.a. tips voor online lesmateriaal, een boekenproeverij light, de workshop onderzoekscompetenties en een online Zevensprong kregen leerkrachten inspiratie en tools aangereikt om te werken rond leesbevordering en omgaan met bronnen. Leerkrachten konden ook boekenpakketten voor de klas bestellen, die werden opgehaald in de bib of geleverd op school.

ontdek het online aanbod voor het secundair onderwijs ontdek de online Zevensprong voor het derde en vierde leerjaar

Nieuwsbrieven voor het onderwijs

Leerkrachten uit het basisonderwijs of het secundair onderwijs ontvangen nu maandelijks een nieuwsbrief van de bib. We zetten er niet alleen onze eigen dienstverlening en educatief aanbod in de kijker, maar delen ook inhoudelijke tips over leesbevordering en leesbeleid op school, of verwijzen door naar andere fora waar deze thema’s aan bod komen.

Ontdek de nieuwsbrieven van dit schooljaar

Leesbeleid op school

De Openbare Bibliotheek Brugge wil het leesbeleid in Brugse scholen in kaart brengen. Hiervoor namen we enquêtes af in alle Brugse basisscholen. Bibliotheekmedewerkers stuurden de enquête niet online uit maar gingen in gesprek met de directie en zorgcoördinator. We willen op basis van de resultaten de leerkrachten blijven ondersteunen en inspelen op de behoeften van leerlingen. In april 2021 volgt een digitaal onderwijscongres in samenwerking met de stadsdienst Flankerend Onderwijs. Tijdens dit congres willen we leerkrachten de kans geven om inspiratie op te doen. Lezen en taal staan centraal, naast onderzoek willen we vooral goede praktijkvoorbeelden delen.

Nieuwe editie leestips Frans en Engels

Onze collectievormers stelden nieuwe leeslijsten samen met Engelstalige en Franstalige leestips. Twee lijsten vol Young Adults. In deze waaier aan thema's en verhalen is er voor elk wat wils. Klassen kunnen ook nog steeds de lijsten met Nederlandstalige leestips bestellen.

Ontdek de leeslijsten

Schrijf eens een brief… zoals Gezelle deed

De correspondentie van Guido Gezelle, die bewaard wordt in het Gezellearchief van de Brugse bibliotheek, staat sinds eind november 2020 in de kijker op Gezelle.be. We lieten briefpapier en kaartjes maken, geïnspireerd op de 19de-eewse brieven van Gezelle. Heel wat klassen gingen met het briefpapier aan de slag om Nieuwjaarsbrieven te schrijven, of om een schrijfactie voor de buurt te organiseren.

Bekijk de brieven en de kaartjes

Gastvrije en open publieke ruimtes

05

Even de krant doornemen, in stilte studeren, samenkomen met de leesgroep of de kinder- en jeugdjury, afspreken met klasgenoten voor een groepswerk… Hopelijk wordt dit alles in 2021 weer vanzelfsprekend en wordt de bib weer de gezellige ontmoetingsplaats die ze was voor COVID-19.

26712 26712 bibliotheekmaterialen verhuisd naar de nieuwe bibliotheek de Xaverianen
2666 2666 ontleningen in de strandbibliotheek

Nieuwe bib Xaverianen

In september 2020 werd het wijkcentrum Xaverianen officieel ingehuldigd. Het multifunctioneel complex (met naast een bibliotheek ook een cultuurzaal, sport- en vergaderzalen) is een echte belevingsplek voor de buurt. Nu heeft Sint-Michiels eindelijk weer een ruime en aantrekkelijke bibliotheek die voldoet aan de vereisten voor een moderne bibliotheekwerking. In de groene omgeving van het centrum is een wandel- en looppad gerealiseerd en een fietsdoorsteek zorgt voor een makkelijke verbinding tussen de nabijgelegen hogeschool VIVES en het centrum van Brugge. Voor de opmaak van het landschapsontwerp werd inspiratie geput uit de tuin rond het Landhuis Sint-Franciscus Xaverius met als doel om de geest van de plek maximaal te behouden en terug te herstellen. In de cafetaria van het wijkcentrum is het heerlijk zitten met een mooi zicht op de omgeving.

We blijven investeren in de infrastructuur van onze verschillende vestigingen. Na de opening van de gloednieuwe Xaverianensite in 2020, met prachtige opportuniteiten voor een nog nauwere samenwerking met het hoger onderwijs in Sint-Michiels, kijken we de komende jaren nog enkele boeiende projecten tegemoet. Ook in Lissewege en Sint-Pieters zorgen we voor een optimale integratie in de buurt, in overleg met de daar aanwezige partners. Katelijne Vercaemer, organisatiecoördinator

Publieksdag Stadsrepubliek

In november 2019 gaf de Stad Architectuuratelier Dertien12 groen licht om de plannen voor de Biekorfsite te realiseren, een nieuwe stap in de ontwikkeling van De Stadsrepubliek. De focus van dit plan ligt op ontmoeting, intensere samenwerking en innovatie in het Sint-Jakobskwartier. Deze wijk moet het creatieve hart van Brugge worden en zowel bewoners, organisaties als bezoekers triggeren. De Biekorfsite zal met de vernieuwde Republiek een belangrijk knooppunt zijn in dit stadsvernieuwingsproject.
Op zondag 2 februari 2020 vond een publieksdag plaats rond de plannen voor de nieuwe Biekorf. Je kon mee bouwen aan de bib van de toekomst, suggesties en ideeën laten uittekenen, rondleidingen volgen in de wijk en in de Biekorf zelf.
Omwille van financiële redenen door de coronacrisis, werd enkele maanden later beslist om het project uit te stellen.

Lees meer over De Stadsrepubliek

De Strandbibliotheek

Zelfs met de strenge coronamaatregelen in de zomer van 2020 deed onze Strandbibliotheek op het strand van Zeebrugge het verrassend goed. We hadden 911 leners, goed voor 2666 ontleningen.

Erkende erfgoedbibliotheek

06

Wist je dat de Openbare Bibliotheek Brugge een van de belangrijkste erfgoedcollecties in Vlaanderen beheert? De historische kern van onze erfgoedbibliotheek wordt gevormd door o.a. de bibliotheken van de voormalige cisterciënzerabdijen Ten Duinen (°Koksijde,1128) en Ter Doest (°Lissewege,1175).

Vandaag huisvest Hoofdbibliotheek Biekorf onder meer kostbare middeleeuwse manuscripten, incunabelen (boeken gedrukt voor 1501) en oude drukken, een indrukwekkende collectie historische kranten, Brugse privébibliotheken en het Guido Gezellearchief. Een aantal boeken en collecties zijn erkend als Vlaams Topstuk.

300 300 beelden uit onze erfgoedcollectie voor het project “Verrijk de kijk op Brugge”
400000 400000 historische krantenpagina’s online
500 500 brieven van Guido Gezelle online via Gezelle.be

Publieksavond nieuwe website Gezelle.be

Gezelle.be is de nieuwe website van het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge. Je maakt er niet alleen kennis met het leven en werk van Guido Gezelle, maar leest er ook opmerkelijke verhalen en je ontdekt er het creatieproces van de dichter. Je ziet er kunstwerken geïnspireerd door Gezelle en zijn poëzie. De website biedt bovendien educatieve labo’s aan ter inspiratie van leerkrachten, samengesteld dankzij een participatieproject met leerlingen van de academie, professoren, studenten van de lerarenopleiding en zelfs kleuters.

De nieuwe website werd op 7 februari op een publieksavond voorgesteld door Els Depuydt, verantwoordelijke van het Guido Gezellearchief. Vervolgens gingen Bert Van Raemdonck, Piet Couttenier en Geert Buelens met elkaar in gesprek over het belang van Guido Gezelle, zijn actualiteitswaarde en de literaire canon.

Ontdek gezelle.be

MMMONK

De Openbare Bibliotheek Brugge, de Universiteitsbibliotheek Gent, het Grootseminarie Ten Duinen in Brugge en het Bisdom Gent slaan de handen in elkaar voor een ambitieus project rond hun middeleeuwse monastieke manuscripten. MMMONK wil de digitale beelden van 734 middeleeuwse manuscripten van de abdijen van Ten Duinen, Ter Doest, Sint-Baafs en Sint-Pieters ontsluiten en samenbrengen in een virtuele bibliotheek en kennisplatform via IIIF (International Image Interoperability Framework).

In 2019 kende de Vlaamse Overheid een subsidie toe voor de eerste fase van het project (127.000 euro). Intussen is de subsidie voor fase twee toegekend (129.000 euro) en is fase 2 van start gegaan. Een indrukwekkend deel van de middeleeuwse monastieke manuscripten werd al gedigitaliseerd. De fotostudio werd eerst opgesteld in de Openbare Bibliotheek en vervolgens in het Grootseminarie. Voor de digitalisering werken we samen met de firma iGuana, die gespecialiseerd is in o.a. het digitaliseren van culturele erfgoedcollecties.

Op het online platform MMMONK zullen onderzoekers wereldwijd hun expertise over de manuscripten kunnen samenbrengen. Maar even goed biedt IIIF tal van mogelijkheden op vlak van publiekswerking. Dit filmpje geeft je alvast een idee van hoe MMMONK de boekenpracht tot bij een ruim publiek kan brengen.

Bekijk video

Simon Stevin van Brugghe, 1620-2020. Hij veranderde de wereld

De Openbare Bibliotheek en het Stadsarchief bouwden, samen met andere partners en in curatorschap van prof. em. Guido Vanden Berghe, de tentoonstelling Simon Stevin 1620-2020: hij veranderde de wereld, die liep in het Stadsarchief van 28 augustus tot 29 november (vroegtijdig afgesloten omwille van COVID-19). De aanleiding was de 400ste verjaring van het overlijden van Simon Stevin. De expo focust op het Brugse standbeeld van 1846 en op oude drukken met werk van Stevin. Van alle werken werd een eerste editie getoond, met tien bruiklenen van onze Openbare Bibliotheek; deze exemplaren werden vooraf gerestaureerd.

In het kader van deze expo werd verder gerealiseerd: twee films respectievelijk over het leven en de actualiteit van Stevin, een boekenstand in de lounge van Hoofdbibliotheek Biekorf, een educatieve wandeling door Brugge (Met Stevin op stap) en een nieuw boek over Stevin: Guido Vanden Berghe, Dieter Viaene en Ludo Vandamme, Simon Stevin van Brugghe (1548-1620): hij veranderde de wereld (Sterck & De Vreese, 2020) dat reeds in 2020 een tweede druk kende.

Collectie op verplaatsing

Van december 2019 tot maart 2020 was manuscript 131 (Convoluut met de Regel van de Tempeliers) te zien op de tentoonstelling Conspiracy theories in the past and today in Lichtenau, Dalheim.

De expo Van Eyck in Bruges in het Groeningemuseum toonde enkele bruiklenen uit de bibliotheek (3469-8c, ms. 448, ms. 685, ms. 742). Op de tentoonstelling Ten huize van Joseph Ryelandt. Portret van een Brugs componist waren een aantal werken uit het Guido Gezellearchief te zien (GGA 411, GGA 6747, GGA 6751, GGA 6748, GGA 6815, GGA 1385), o.a. brieven van Joseph Ryelandt aan Gezelle over hun samenwerking rond de XIV Stonden. Ook E834, 11-612, Tijdschrift ‘Durendal’, 11/256, FAVA 11174, 9-213 lagen op de tentoonstelling.

Om de drie maanden worden nieuwe bruiklenen van de Openbare Bibliotheek Brugge tentoongesteld in het Gruuthusemuseum en het Stadhuis. Dit gebeurt via een vooraf vastgelegd schema. Tijdens de sluiting van de musea kwamen enkele stukken vroeger dan voorzien terug.

Ontdek gezelle.be

Gezelles brieven online

Zo’n 8.000 Gezellebrieven worden bewaard in het Guido Gezellearchief Vijfhonderd ervan kun je sinds november 2020 ontdekken via Gezelle.be. Samen met een groep enthousiaste vrijwilligers en wetenschappelijke partners zoals de KANTL maakte de bibliotheek een online editie van de briefwisseling tussen Gezelle en de leraars van het Sint-Lodewijkscollege. Naar aanleiding van het project werd Gezelle.be uitgebreid met nieuwe functies die de briefwisseling toegankelijk maken en tot leven brengen. Het project loopt in samenwerking met de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren, het Guido Gezellegenootschap, en de Universiteit Antwerpen.

Lees meer

Uitbreiding historische krantenbank

Al enkele jaren kun je de rijke historische krantencollectie van de Openbare Bibliotheek Brugge online doorzoeken op het platform erfgoedbrugge.be. In het voorjaar van 2020 werden er nog eens 100 000 krantenpagina’s toegevoegd, wat het totaal aantal op ruim 400 000 brengt.

22 nieuwe titels werden toegevoegd, waaronder Het Brugsche Vrije, Le Réveil de Bruges, Vaderlands Nieuws-blad en L’Echo de Bruges. De meeste kranten kenden maar een korte verschijningsperiode, maar waren op politiek of cultureel vlak belangrijke spelers in het Brugge van de 19de en de 20ste eeuw.

Op de website erfgoedbrugge.be zetten we geregeld enkele kranten en/of enkele opmerkelijke artikels in de kijker.

Ontdek de historische krantencollectie

Verrijk de kijk op Brugge

Voor het project ‘Verrijk de kijk op Brugge’ plaatst de Openbare Bibliotheek samen met Musea Brugge en Stadsarchief Brugge sinds september 2020 duizenden oude onbeschreven afbeeldingen online. Met een crowdsourcingproject riepen we Bruggelingen op om deze beelden te helpen beschrijven. De Openbare Bibliotheek Brugge toont onder meer stadszichten uit de rijke Brugensia collectie (waaronder lithografisch werk van Buffa, Daveluy, Gailliard en Petyt), en diapositieven en foto’s uit het Fonds Stalpaert.

Lees meer

The Art of Reading in the Middle Ages

De Openbare Bibliotheek Brugge werkt sinds 1 oktober 2020 mee aan het nieuwe Europese subsidieproject ARMA. Het project wil aantonen hoe leescultuur in de middeleeuwen een verbindende factor was in Europa.

Voor ARMA zal de bibliotheek 100 gedigitaliseerde handschriften online zetten op Europeana.eu. Dit is het Europese platform bij uitstek waar Europese archieven, bibliotheken en musea hun erfgoed delen voor onderwijs, onderzoek of ontspanning. ARMA zal de geselecteerde handschriften toelichten in wetenschappelijke en educatieve toepassingen. De centrale vraag is steeds hoe middeleeuwers uit verschillende groepen (monniken, studenten, aristocratie, religieuze groepen) boeken maakten en gebruikten.

Door deel te nemen aan het project ‘The Art of Reading in the Middle Ages (ARMA)’ zetten we de komende jaren in op meer internationale uitstraling van onze topcollecties. Het is een unieke kans voor onze erfgoedbibliotheek. Koen Calis, directeur-bibliothecaris
Lees meer

Aanwinsten
erfgoedbibliotheek


Collectie handschriften en oude drukken

De collectie handschriften en oude drukken werd in 2020 uitgebreid met respectievelijk twee en zestien exemplaren. Dit gebeurde door aankoop bij particulieren en bij binnen- en buitenlandse antiquaren en veilinghuizen. Bijzonder zijn twee Brugse boekbanden: een zestiende-eeuwse boekband om een Venetiaanse druk uit 1553, en een negentiende-eeuwse boekband uit de Brugse werkplaats van Jan Jacob Gailliard (1801-1867).

Een zwaartepunt blijft de productie van Brugse drukkers, vanaf de incunabelentijd. Het drukkersfonds van Joseph van Praet, drukker-uitgever in de Kuipersstraat van 1762 tot 1792, werd aangevuld en is nu bijna compleet in bezit. We kochten ook een almanakje uit 1795, gedrukt door Petrus Parrain, een kleine drukker in de Breidelstraat.

De collectie manuscripten werd aangevuld met een achttiende-eeuws handschrift (handschrift 763) uit de adellijke Brugse bibliotheek van baron de Bisthoven. In dit handschrift is het grafschrift opgenomen van de Spaans-Brugse humanist Juan Luis Vives (1493-1540) en zijn vrouw Margaretha Valdaura, die beiden begraven werden in de Brugse Sint-Donaaskerk. Manuscript 764 sluit hier nauw bij aan. Het is een losbladig handschrift op papier met historische nota’s over kerken en kloosters in Brugge, verlucht met pentekeningen van graf(gedenk)tekens. Dit hybride manuscript dient verder te worden onderzocht. Beide manuscripten vormen een welgekomen aanvulling bij de reeds rijke verzameling funeraire handschriften.

Lees meer over deze en andere aanwinsten

Collectie Guido Gezellearchief

Het Gezellearchief werd aangevuld met een Gezelleminiatuur uit het interbellum. Het gedicht O rozenkrans van Guido Gezelle werd met de hand geschreven op perkament en verlucht als een echte middeleeuwse miniatuur. De miniatuur werd gemaakt door een onbekende talentvolle kunstenaars en komt uit het atelier van de abdij van Maria Mediatrix in Hekelgem.

We verwierven ook een bijzonder exemplaar van XXXIII Kleengedichtjes. Het exemplaar behoorde toe aan leerling Hendrik Van Doorne.

Als surveillant in het kleinseminarie van Roeselare ontfermde Guido Gezelle zich over de dertienjarige jongen die veel heimwee naar huis had en gaf hem de bijnaam “Poeke”. Gezelle schreef een poëtische opdracht in zijn boekje.

Verder kochten we voor het Gezellearchief drie kalligrafische tegeltjes aan van Gin Van Nerom. Kalligrafe Gin Van Nerom verwerkte 500 verzen van Guido Gezelle tot één kunstige puzzel. Lezers uit het hele land stuurden haar gedichten waarmee ze een bijzondere tegelvloer samenstelde. De tegeltjes zijn kleine schilderijtjes.

Lees meer over deze en andere aanwinsten

Collectie Brugensia

Binnen de collectie Brugensia zetten we twee bijzondere aanwinsten in de kijker: Antiquarisch werden een aantal werken van Renaat Bosschaert aangekocht: Joost van den Vondel, de 5 luikklokken van de Sint-Annakerk en Maerlant ter ere 7 fragmenten uit Der Naturen Bloeme. Het zijn bibliofiele pareltjes, gedrukt op een handpers en verlucht met eigen grafiek.

Op een veiling konden we een lot Westvlaamse muziekpartituren aankopen, waaronder heel wat Brugs werk: Roger Danneels, August Moreeuw, Remi Ghesquiere, Joseph Ryelandt,… Een aantal drukjes werden uitgegeven bij Jacques Petyt, een Brugse lithograaf.


Maximaal digitaal

07

Veel organisaties moesten door de coronacrisis op digitaal vlak plots een versnelling hoger schakelen. Zo ook de Brugse bibliotheek. Het online reservatiesysteem werd gebruikt om een afhaalbibliotheek en thuisleveringsdienst uit te bouwen. We zetten onze digitale collecties in de kijker, breidden het aanbod van e-boeken uit en organiseerden webinars en livestreams… En dat allemaal in dezelfde periode waarin de overschakeling op het eengemaakte bibliotheeksysteem (EBS) gepland stond.

14895 14895 actieve gebruikers van Mijn Bibliotheek
615984 615984 zoekacties in de catalogus
619810 619810 records bekeken in de catalogus
103030 103030 pagina’s middeleeuwse manuscripten gedigitaliseerd voor MMMONK
2785 2785 e-boeken uitgeleend op Cloudlibrary (start 17/09/2020)
2374 2374 fundels (digitale prentenboeken) uitgeleend
1000 1000 brieven gedigitaliseerd in het kader van het project ‘Guido Gezelle correspondentie KANTL’

Webinars en online tussendoortjes

Verhalen vertellen en lezen brengt mensen samen, of het nu gaat om voorleesmomenten voor de allerkleinsten, auteurslezingen, voordrachten over de erfgoedbibliotheek of infosessies over leesbevordering. Mensen fysiek samenbrengen was in 2020 lange periodes niet mogelijk. Daarom kozen we voor digitale alternatieven. Zo organiseerden we webinars met Steffie De Baerdemaeker (over het belang van gender en diversiteit in kinder- en jeugdboeken) en Isabelle Gielen (over eerste lezertjes), een hele reeks online tussendoortjes, online KJV-bijeenkomsten en online leesgroepen. Ook de in juni geplande collectiepresentatie over de Hofbouwbibliotheek kon niet doorgaan in de bib, maar werd via Facebook uitgezonden.

Herbekijk de collectiepresentatie

IIIF

De Openbare Bibliotheek Brugge is als partner van het project MMMONK één van de pioniers in Vlaanderen die voor het ontsluiten van historisch beeldmateriaal gebruik maakt van het International Image Interoperability Framework. IIIF is een opkomende standaard voor de uitwisseling van beelden. Het is een raamwerk van vier API’s, uitgetekend door een consortium van universiteitsbibliotheken, erfgoedinstellingen, musea en softwarebedrijven. Onze collega’s waren gastspreker op de IIIF-Fridays, een reeks online sessies over de mogelijkheden van IIIF. Daarnaast richtten we samen met de collega’s van de Vlaamse Kunstcollectie en Meemoo de IIIF-collegagroep op. Wil je lid worden? Geef je inschrijving door aan info@iiifcollegagroep.be .

Voor het project MMMONK zullen we onze middeleeuwse manuscripten ter beschikking stellen met IIIF, een internationaal gedragen standaard gericht op duurzaamheid, flexibiliteit en uitwisselbaarheid van beelden. Dankzij IIIF digitaliseren we de kostbare manuscripten en brengen we ze samen in een rijke virtuele bibliotheek met functionaliteiten die vernieuwend digitaal onderzoek mogelijk maken. Als pionier in Vlaanderen wil MMMONK hierbij een draaiboek ontwikkelen dat kan worden ingezet door andere Vlaamse erfgoedbibliotheken. Katrien Deroo, expert digitale ontwikkeling en innovatie

Afhaalbib en thuislevering

Op 13 maart werd door de burgemeester de beslissing genomen om vanaf 14 maart alle stadsgebouwen te sluiten. In de eerste twee weken van de lockdown werd vooral gezocht naar wat mogelijk was binnen de geldende beperkingen. We bouwden een gratis afhaaldienst en thuisleveringsdienst uit, die ook na de heropening van de bibliotheken op 18 mei bleef bestaan.
Na de heropening van de bibliotheken zetten we extra in op (gratis) online reservaties, zodat leners hun bezoek aan de bibliotheek zo kort mogelijk konden houden. In de tweede jaarhelft van 2020 werden 15041 bibliotheekmaterialen gereserveerd.

Heel erg bedankt voor de snelle en vlotte levering. Ik moet 2 dagen niet werken en met dit prachtige weer kan ik met mijn boek heel erg genieten. Ook mijn dochters zijn tevreden dat ze zo ook boeken voor school al kunnen lezen. Zeer leuk initiatief! En goed georganiseerd.

Eengemaakt bibliotheeksysteem en online betalen

In juni 2020 stapte de Openbare Bibliotheek Brugge over naar het Eengemaakt Bibliotheek Systeem (EBS). Dat EBS maakt de samenwerking tussen bibliotheken gemakkelijker en de algemene werking efficiënter en kostenbesparend.
Wise, de nieuwe software die achter het EBS steekt, brengt andere functionaliteiten met zich mee. Sommige werkprocessen moeten ook afgestemd worden op het samenwerkingsmodel met andere bibliotheken. Hiervoor waren enkele aanpassingen aan het Brugse bibliotheekreglement nodig. In één beweging kregen ook minder dringende zaken uit dat reglement een update. Sinds september 2020 kunnen leners hun lidgeld en telaatgeld ook online betalen via Mijn Bibliotheek.

het nieuwe dienstreglement

E-boeken

In het najaar van 2020 breidden we ons aanbod van e-boeken aanzienlijk uit. Je kon eerder al in de bib terecht om een e-reader (met daarop e-boeken naar keuze) te lenen. Deze dienst blijft bestaan en wordt aangevuld met een nieuwe dienstverlening. Je kan nu ook van thuis e-boeken lenen en lezen op jouw persoonlijke smartphone, tablet, computer of e-reader. De Openbare Bibliotheek Brugge is een van de 167 bibliotheken uit Vlaanderen en Brussel die intekenden op de nieuwe e-boekendienst van koepelorganisatie Cultuurconnect.

meer info over e-boeken lenen

De mensen achter de bib

08
Bibliotheekmedewerkers voor en achter de schermen 91 91
Vrijwilligers: KJV-begeleiders, voorlezers, participatieproject Guido Gezelle,… 63 63
Aantal uur vorming voor bibliotheekmedewerkers 1739 1739

Anders werken tijdens de lockdown

Van half maart tot half mei waren alle vestigingen van de Brugse bibliotheek gesloten. Maar we zaten allesbehalve stil… Alle collega’s bleven aan het werk. Er werden boeken gekaft, etiketten gekleefd, materialen afgevoerd, rekken gepoetst en beertjes voor het raam gezet.
We openden een afhaalbibliotheek - met inachtneming van strikte veiligheidsmaatregelen konden leners op een afgesproken tijdstip de boeken die ze online reserveerden komen ophalen - en een systeem voor thuislevering. Ook de collega’s van Bibliotheek aan Huis bleven trouw op post, opnieuw, met de nodige veiligheidsmaatregelen.

Achter de schermen werkten we aan heel wat projecten, waarover je in dit jaarverslag uitvoerig kon lezen (het eengemaakt bibliotheeksysteem, MMMONK, ARMA, Brugge Leest, enz.). Heel wat collega’s verdiepten zich bovendien in nieuwe taken die ze van thuis konden doen: erfgoedcollecties registreren en beschrijven, ondersteunend werk bij de online editie van Gezelles brieven, enz. Tijdens de lockdown ondersteunden verschillende stadsdiensten elkaar. Zo kreeg de bibliotheek hulp van o.a. de Jeugddienst en de Musea en werd een bibliotheekcollega ingeschakeld om de productie van mondmaskers in de stad te coördineren.

Tijdens de lockdown werkte ik van thuis. Ik hielp mee aan het brievenproject van Guido Gezelle, een taak die ik erg graag gedaan heb! Doorheen de vele brieven leer je Gezelle van dichtbij kennen, niet door persoonlijke ontboezemingen maar wel door de manier waarop hij zijn correspondenten antwoordde, de attente zorg die hij aan hen besteedde. Ook de veelzijdigheid van zijn oeuvre komt duidelijk naar voor. Mijn bewondering voor de man is alleen maar gegroeid. Sofie Leyts, bibliotheekmedewerker

Vrijwilligers in de kijker

De Openbare Bibliotheek kan rekenen op de inzet van tientallen vrijwilligers. Ze zijn voorlezer voor de tussendoortjes, begeleiden een groep van de Kinder- en Jeugdjury, houden consultaties als Digidokter of helpen bij erfgoedprojecten. Ook zij moesten in 2020 plots helemaal anders werken. De vertrouwde tussendoortjes werden eerst buitenactiviteiten voor een beperkt aantal bubbels, vervolgens online voorlees- en knutselmomenten. Ook de KJV-bijeenkomsten vonden online plaats en de consultaties bij de Digidokter gebeurden telefonisch of via e-mail. Ook ondersteuning bij de online editie van de Gezellebrieven kon enkel vanop afstand. Hun inzet en flexibiliteit verdient, nog meer dan andere jaren, een pluim!

maak kennis met de Digidokters maak kennis met de vrijwilligers van het Gezelle-brievenproject

Nieuwe dienstleider gevangenisbibliotheek

Ieder jaar verwelkomt de bib enthousiaste nieuwe medewerkers. In 2020 hadden we een vacature voor een zeer specifieke functie: dienstleider voor de gevangenisbibliotheek. Reginald De Schepper, die tot dit jaar deze functie opnam, vertelt in een filmpje wat de functie precies inhoudt.

In 2020 sloten we een nieuwe convenant af voor de gevangenisbibliotheek en zetten we in een afsprakennota de plannen uit voor de komende jaren. Door middel van een investeringssubsidie zullen we inzetten op verdere digitale ontwikkelingen.

bekijk het filmpje met Reginald De Schepper